ERZİN’DE MİLLİ EĞİTİM
Milli Eğitim yönünden Erzin, çok eski yıllara dayanan bir geçmişe sahiptir. 1906 yılında Liva Merkezi olan ve Mutasarrıflık idaresi ile Rüştiye(218) okuluna kavuşan kentimiz, son yıllarda halkın büyük desteğini sağlamıştır. Yıllar önce bulunan Rüştiye (Ortaokul), daha sonra 1958 yılında halkımızın imecesi ile (Bu konuda kitabın sonunda Erzin Ortaokulunun nasıl kurulduğu anlatılmıştır.) kurulabilmiş ve devletin eli o zaman uzanabilmiştir. Hatta bu tarihten sonra Erzin’de bir Orta Öğretim Okulu olan “Erzin Lisesi” 1973-1974 tarihinde hizmete başlayabilmiştir. Nüfus ve okuma-yazma ile ilgili verilere bakıldığında Erzin’e bu konuda yeterli destek sağlanmadığını görüyoruz.
Cumhuriyet’in ilanından sonra yapılan okuma-yazma seferberliği bizim bölgemizde de çok rağbet görmüştür. Cebel-i Bereket Sancağı Merkezi ve çevresinde 1930 yılı itibariyle 17 köy okulunun açıldığı ve hepsinde öğretmen okulu mezunlarının görev aldığını öğreniyoruz.(219)
Yine Türkiye Cumhuriyeti döneminin Milli Eğitim hamlelerinden en büyüğü olan ve o tarihlerde açılan “Millet Mektepleri” uygulaması ile Hatay Kaza ve köylerinde de okuma-yazma kursları düzenlendi. Yaşları 16-45 arasında bulunan vatandaşlara uygulanan ve çok büyük rağbet gören kurslar 150 yerde açıldı.(220)
Erzin Nahiyesi içinde, İller ve Belediyeler Dergisi’ne (221) göre; 1947 yılı itibariyle, iki ilkokulun bulunduğu ve 14 öğretmen kadrosu ile 1200 talebenin okuduğunu tespit ediyoruz. Bu okullardan, 8 Ocak (8.1.1922) adını taşıyan (Benim okuduğum ve 1958 yılında mezun olduğum okul) okulun 1906 yılında hizmete girdiğini ve önceki adının da ”Ümid-i İstikbâl” olduğunu biliyoruz. Bu durumda Milli Eğitim kayıtlarında, 1948 yılında açıldığı belirtilen Atatürk İlköğretim Okulu’nun, dergide (Her iki okulun da resimleri var) 1947 yılında öğrenim yapıldığı hususu açıkça belirtildiğine göre, okulun hizmete giriş tarihinin öne çekilmesi gerekmektedir. Erzin’de 2 okulun yanında bir de Halk Odası bulunmaktaydı.(222)
Hatay İl Yıllığı’nda 1967 tarihi itibariyle merkezde 5 ilkokulda 1912 öğrencinin okuduğu kayıtlıdır. Ortaokulda ise 11 öğretmen ve 745 öğrencinin bulunduğu belirtilmektedir. Erzin’e bağlı 7 köydeki ilkokulda 837 öğrenci okumaktadır.
2005 yılı Erzin İlçe Kaymakamlığı Brifing Dosyası’na göre, 18 İlköğretim okulunda 6398 öğrenci bulunmaktadır. Ayrıca, 4 Lise ve Muadili okulda da1550 öğrenci okumaktadır.
Erzin’de Halk Eğitim Müdürlüğü 1991 ve Öğretmenevi’de 1990 yılında açılmıştır. Erzin ve Cem Sürücü Kursları da 1990 yılı itibariyle hizmet vermeye başlamışlardır.
Eğitimin en büyük desteği olan Erzin İlçe Halk Kütüphanesi Kurtuluş Caddesi üzerinde tek bir odada 1992 yılında hizmete girmişti. Daha sonraki yıllarda hayırsever Erzin’li A. Ökkeş Süzer’in desteğiyle bugünkü binasında 1999 yılında okuyucu hizmetine sunulmuştur.(223)
#ERZİN İLÇESİ OKULLAR ÇİZELGESİ (224)
S.NO | OKULUN ADI | HİZMETE GİRİŞ TARİHİ |
---|---|---|
1 | Rüştiye (1910 tarihinde Osmaniye’ye nakil) | 1906 |
2 | 8 Ocak İlkokulu (Ümit-i İstikbâl) | 1906 |
3 | Atatürk İlköğretim Okulu | 1947 |
4 | Cumhuriyet İlköğretim Okulu | 1995 |
5 | Erzin İlköğretim Okulu | 1991 |
6 | Hürriyet İlköğretim Okulu | 1961 |
7 | Mehmet Akif İlköğretim Okulu | 1971 |
8 | M. Tuğsavul İlköğretim Okulu | 1966 |
9 | Şükrü Paşa İlköğretim Okulu | 1963 |
10 | Başlamış İlköğretim Okulu | 1987 |
11 | Gökdere İlköğretim Okulu | 1928 |
12 | Kızlarçayı İlköğretim Okulu | 1958 |
13 | Kuyuluk İlköğretim Okulu | 1961 |
14 | Turunçlu Burnaz İlköğretim Okulu | 1997 |
15 | Yeşiltepe İlköğretim Okulu | 1968 |
16 | Yoncadüzü İlköğretim Okulu | 1945 |
17 | Ali Rıza Büyüker İlköğretim Okulu | -- |
18 | Zekiye Cavidan Özmen İlköğretim Okulu | -- |
19 | 75. Yıl İlköğretim Okulu | -- |
20 | Yeşilkent Anadolu Lisesi | -- |
21 | Bahri Çelen Anadolu Lisesi | 1994-1995 |
22 | Yeşilkent Lisesi | 1973-1974 |
23 | Kız Teknik ve Kız Meslek Lisesi | 1969-1970 |
24 | Erzin İmam-Hatip Lisesi | 1993-1994 |
25 | Yeşilkent Endüstri Meslek Lisesi | 2010-2011 |
26 | Yüksel Torun Anaokulu | -- |
27 | Ülfet Hüseyin Göktekin Anaokulu | 1999-2000 |
28 | Gökdere Cemil Meriç Anaokulu | 2008 |
29 | Halk Eğitim Merkezi | -- |
30 | T.C. Mustafa Kemal Üniversitesi Erzin M.Y.O. | 2009-2010 |
Erzin Merkez'de Özel Açı ve Özel Erzin Fem Dershaneleri yanında Özel Erzin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon ile Özel Yeni Papatya Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri bulunmaktadır. Ayrıca, Özel Erzin Cem Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu'da halkın hizmetindedir. Erzin'li öğretmenlerin bir araya geldikleri bir dernekle birlikte, Öğretmen Evi'de yıllardır hizmetlerine devam etmektedirler.
#ESKİ ERZİN ORTAOKULU BİNA İNŞAATI VE BAHÇE DÜZENLEMESİ ÖYKÜSÜ
Erzin 1906 yılında Liva (Sancak-Vilayet) merkezi olarak Rüştiye’ye (Ortaokul) sahipti. Liva merkezinin şubat 1910 tarihinde Osmaniye’ye geçmesi üzerine, Rüştiye okulu da nakledilerek, tek ilkokul (Eski Mektep-8 Ocak: Ümid-i İstikbal ) seviyesinde eğitim ve öğretime devam etti.
Bir ilkokulun yeterli olmaması üzerine ikinci bir ilkokul (Atatürk İlköğretim Okulu) 1952 yılında hizmete girmişse de, Ortaokul’un yokluğu nedeniyle, öğrenciler Osmaniye, Dörtyol veya İskenderun’a gitmek zorunda kalıyorlardı.
Halkın gelir düzeyinin düşük olması, Erzin dışında okuma mecburiyeti, devletin mali açıdan yeterli ve güçlü olmaması nedeniyle, toplumun bu işi kendi başına çözmesini gerektiriyordu. Bu durumda Erzin’liler, hep birlikte Ortaokulu kendi imkanları ile yapma kararı aldılar. Bugünkü İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün bulunduğu binanın temeli 1955yılında atıldı. Herkes kendi imkanları ile para yardımı, taş, kireç, çimento v.b. desteği sağladılar.
Bu destekte biz öğrencilerinde ilginç ve büyük katkıları vardı. İki ilkokulun 4.ve5. sınıfları (1956-1957) yıllarında, iyi havalarda okuldan çıkınca, Deli çaya (İsa’lı yolu Kurtuluş Caddesi üzerinde) giderek kucağımıza topladığımız “Helik Taşı” denilen ve duvar inşaatında dolgu maddesi olarak kullanılan taşları, Lise’nin (İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü) bahçesine atarak evlerimize giderdik. Erzin halkı tarlasından dönerken, Leçe’den doldurduğu taşları okulun bahçesine dökerdi. Boş kaldığımız zamanlarda, babamla Erzin içmelerinin altında bulunan kireç ocaklarına, at-arabamızla o bölgeden taşıdığımız çalı ve taşlara karşılık aldığımız kirecin fazlasını okulun bahçesine indirirdik.
En yakın Ortaokul Dörtyol’da olduğundan, 1958 yılı eylül ayında orada bir akrabamın yanında okula başladım. Ancak bir hafta sonunda bende, Erzin’den kalkan otobüslerle her gün Dörtyol’a gidip-gelmeye başladım. Kalabalık öğrenci grubu ve evimizin çarşıya uzak olması, aynı zamanda okula yetişebilmek için çok erken kalkmamız gerektiğinden, bazen otomobil içinde yer olmazdı. Çaresiz kalanlarımız otomobilin üstüne çıkar (Bagajlar o tarihte otomobillerin üstünde idi), hatta bazıları merdivenlere asılı giderlerdi.
Erzin Ortaokulu, 1958 yılı eğitim ve öğretim dönemine yetişti. Milli Eğitim Bakanlığı, az da olsa öğretmen atamalarını yaparak, 1958 kasım ayında okulu hizmete açtı. Kayıtlar Ortaokul birinci sınıfı seviyesinde yapılınca, mali gücü olmadığı için okula devam edemeyen arkadaşlarımız da Ortaokula başladılar. Öğretim kadrosu yeterli olmadığından, Dörtyol’da 2.ve3.sınıflarda okuyan arkadaşlarımız okullarına orada devam ettiler. Benim Ortaokul numaram 4 idi.
Ortaokul eğitim ve öğretimi başladıktan sonra da, okul içindeki düzenlemeler devam etti. Öncelikle bahçe düzenlemesini tarım ve iş derslerinde bizler yaptık. Köy Enstitüsü çıkışlı iş öğretmenimiz Abdullah Özkucur bey, sınıflara girmez bütün derslerini bahçe düzenlemesine ve duvarların yapımına hasrederdi. Hatta bizler konferans salonu temelini de atmıştık.
Binlerce insanın okumasına ve bu vatana hizmet etmesine destek olan okulumuzun gerçek hikayesi işte böyle idi. Emeği geçen herkese selam ve saygılar.
KAYNAKLAR :
- Ahmet Şerif. Anadolu’da Tanin. İstanbul 1977 Kavram Yayınları 344 s.
- Hakimiyet-i Milliye Gazetesi. 9.12.1930
- Ulus Gazetesi. 11.11.1940
- İller ve Belediyeler Dergisi.1947 /3-4 S: 18-19
- Belediyeler yıllığı. C:I.İller Bankası Ankara 1949 Güney Matbaacılık ve Gazetecilik TAO.815 s.
- 2005 İlçe Kaymakamlığı Brifing Dosyası.
- İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 1997 ve 1998 okullar çizelgesi.